Julia* is bijna dertig, studeert en woont nog thuis. Regelmatig krijgt ze de vraag waarom ze nog thuis woont. Als ze uitlegt dat ze voor haar moeder zorgt, volgt er gelukkig snel begrip. Het is de reden waarom ze haar verhaal wil doen: “Er zijn meer jonge mensen die thuis blijven wonen om voor een ouder te zorgen. Ik zou willen dat het thuis wonen niet vreemd gevonden wordt. Mantelzorgers moeten zich vrij voelen om hierover te kunnen praten.”
Klein meisje tussen depressieve mensen
Julia was 15 toen haar vader overleed aan de gevolgen van een alcoholverslaving. Het gezin had al veel meegemaakt. Haar oudere zus heeft een zware vorm van autisme en kon niet met haar vader opschieten. Er waren veel ruzies. “Mijn moeder probeerde hierin te bemiddelen. Er hing altijd een gespannen sfeer. Ik voelde mezelf een klein meisje tussen allemaal depressieve mensen.”
Een diep gat
Julia’s moeder viel na het overlijden van haar man in een diep gat. Ze werd depressief. Haar zus legde in die periode veel beslag op haar moeder, wat alles nog ingewikkelder maakte. Uiteindelijk werd bij moeder de diagnose manische depressiviteit gesteld.
Weg van school
Julia had veel verdriet en kreeg paniekaanvallen. Wanneer haar moeder een moeilijke periode doormaakte, bleef Julia weg van school. Ze was continu bij haar moeder en was bang dat zij zichzelf iets aan zou doen. Julia was 20 toen haar moeder een eerste zelfmoordpoging deed.
Signalen
Julia herkent de signalen en ziet een patroon. “Mijn moeder zakt langzaam weg in een depressie. Ze wordt steeds somberder. Uiteindelijk doet ze een zelfmoordpoging, ondanks dat we continu in haar buurt zijn. Vanaf dat moment krabbelt ze gek genoeg weer op.” Voor Julia is zo’n periode zwaar: “Ik ben heel bang om niet op tijd bij haar te zijn. Ik slaap heel slecht. Waardoor ik heel vermoeid raak en niet kan functioneren.”
Nieuwe start
Haar moeder kreeg een nieuwe relatie en de situatie veranderde. “Ik was heel blij met haar nieuwe vriend. Eerst was het echt overleven. Vanaf dat ze hem leerde kennen, is het beter gegaan.” Vijf jaar geleden verhuisde ze met haar moeder en ging bij haar stiefvader in Breda wonen. “De verhuizing was een nieuwe start voor mij. Mijn stiefvader is gepensioneerd en hierdoor veel thuis. Zijn aanwezigheid biedt mijn moeder stabiliteit. Ze komt hierdoor beter door haar moeilijke periodes heen. Nu gaat het ongeveer één keer per jaar mis. Eerst was dat veel vaker.” Julia regelt nu vooral veel praktische zaken: ze kookt, doet boodschappen, regelt haar medicatie en administratie.
Rustiger tempo
Haar studie verwacht ze dit jaar af te ronden. “Ik ervaar een achterstand in het leven. Ik ben veel ouder dan mijn klasgenoten. Maar eindelijk kom ik aan mezelf toe.” Wel in een rustiger tempo. “Ik heb zelf klachten overgehouden. Ik ben altijd zenuwachtig, alsof er elk moment iets mis kan gaan. En de vermoeidheid blijft. Met een half school- en stagerooster gaat het goed.”
Kleine dingen
Energie haalt Julia uit kleine dingen; veel wandelen, genoeg slapen, films kijken. En uit de liefde voor haar moeder en stiefvader. “Mijn moeder is een hele lieve vrouw, ik doe het graag voor haar. ”Ze ziet zichzelf in de toekomst uit huis gaan, maar heeft geen planning. “Ik heb geleerd om bij de dag te leven. Als ik uit huis ga, blijf ik in de buurt wonen. Ik zal voor mijn moeder blijven zorgen.”
Alleen maar beter
Andere mantelzorgers wil ze graag meegeven moed te houden. “Je weet niet wat er kan gebeuren, het kan ook beter gaan. It get’s better zeggen ze in het Engels. Ik bekijk het positief, ik heb alle ellende al gehad. Vanaf nu kan het alleen maar beter gaan.”
Hang af en toe de vuile was buiten
Julia adviseert andere mantelzorgers om over de situatie te praten. “Problemen met mentale gezondheid zijn inmiddels gelukkig meer geaccepteerd. Schaam je niet, hang af en toe die vuile was buiten. Ik vond praten heel moeilijk, maar heb dit inmiddels geleerd.”
*Julia is niet haar echte naam. Deze is vanwege de privacy veranderd.
Voor Steunpunt informele zorg Breda (StiB) interview ik regelmatig mantelzorgers en vrijwilligers over hun ervaringen. Klik hier om het mantelzorgverhaal en andere verhalen op de website van StiB te lezen.
