Henk Kooij (82) woont al zijn halve leven met zijn vrouw Connie in de buurt Kesteren in de Haagse Beemden. “Ik woonde in Tilburg en Connie in Schiedam. Kesteren was in aanbouw en we reden er steeds langs over de A16. In 1987 betrokken we als eerste bewoners onze woning en we wonen hier nog met veel plezier.” Een gesprek met Henk over rechtvaardigheid, wat er in zijn buurt nodig is, Socrates en volhouden.
Portfolios
In 2021 heb ik Jo van Kaam – van Tillo zes keer geïnterviewd. Ook haar dochter Anneke was hierbij. Samen hebben we de belangrijkste gebeurtenissen uit haar leven in beeld gebracht.
Klik voor een indruk van het hoofdstuk Watersnoodramp op de volgende link: Boek – Van de hel naar de hemel – Hoofdstuk Watersnoodramp
Ben je benieuwd naar het gehele verhaal, klik dan op onderstaande link om het boek te kopen.
Recensie door Monique Smit (schrijfdocent):
Zingeving
Trots ben ik op mijn schrijfcursiste Mariska van Dijk, die na mijn schrijfcursus vertrouwen heeft gekregen om te gaan schrijven en die het levensverhaal van de overgrootmoeder van haar kinderen en oma van haar man zo liefdevol vastlegde. Het is een goed gedocumenteerde verhalenbundel geworden. De life review methode die ze ervoor gebruikte is: Open kaart . Het is een methode waarbij ouderen op een gestructureerde manier intensief terugkijken op hun leven en daarover vertellen. Het inzetten van deze methode blijkt een gunstig effect te hebben op het psychisch welbevinden en de zingeving van ouderen. Thijs Tromp deed uitgebreid onderzoek naar deze methode. Zijn bevindingen zijn vastgelegd in het boek Het verleden als uitdaging. Een onderzoek naar de effecten van life review op de constructie van zin in levensverhalen van ouderen (Zoetermeer, Boekencentrum, 2011)
Terugkijken
De methode bestaat uit een aantal gesprekken: een kennismakingsgesprek en een aantal thematische bijeenkomsten en een afsluitende bijeenkomst. Reminiscentie is het ophalen van en stilstaan bij herinneringen. Samen, in individuele settings en ook met dochter Anneke erbij (Mariska’s schoonmoeder) kijkt Jo terug op haar leven. Het brengt haar weer terug naar haar jeugd in een groot gezin waar armoede heerste en waar maar weinig pretjes waren, behalve de weken in herstellingsoord De Krabbeboschen.
Wending
Jo vertelt over haar herinneringen aan de oorlog, aan haar moeilijke vader die haar sloeg, aan de zorg voor het gezin nadat haar moeder overleden was. Praten over gevoelens is duidelijk niet Jo’s sterke kant. Mariska leest daarom goed haar gezichtsuitdrukkingen noemt het vochtig worden van Jo’s ogen als het gaat over de slechte relatie met haar vader. Jo’s leven nam een wending toen ze haar man Sjef ontmoette. Hoewel haar schoonfamilie niet al te aardig voor haar was, kreeg ze meer vrijheid. De watersnoodramp heeft haar voorgoed angst voor wind en water bezorgd.
Lef
De geboorte van dochter Anneke zorgde later weer voor groot geluk. Op talloze foto’s is te zien hoe haar leven kleur kreeg door het ontmoeten van andere mensen na haar verhuizing naar Rotterdam, de geboorte van haar kleinkinderen en later achterkleinkinderen. Dochter Anneke’s herinneringen en aanvullingen staan cursief vermeld. Na het overlijden van haar man, durfde Jo activiteiten te ondernemen waar ze vroeger nooit aan zou beginnen.
Jo’s stem
Ondanks alle medische tegenslag kan Jo vaststellen dat ze, geworteld in De Kladde en opgebloeid in Rotterdam, toch heel tevreden over haar leven is. Het is Mariska gelukt om er Jo’s stem in te laten doorklinken. Het is, ook qua vormgeving een mooi boek geworden dat van begin tot eind blijft boeien. Jo heeft door het doen van haar verhaal in het reine kunnen komen met conflicten uit het verleden.
Bron (20 maart 2022): https://yogasterrebos.nl/category/yoga-sterrebos-blog/
Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg in Baarle-Nassau en Alphen-Chaam geven steun
‘We zijn er in de laatste levensfase’
De zorg voor een geliefde in de laatste levensfase is vaak heel bijzonder. Tegelijkertijd is het ook intensief. José Hermans, Francine Backx, Mieke Dassen-van Beek en Bianca van der Laan geven steun aan mensen in de laatste maanden van hun leven. Ze zijn heel dankbaar om steun te kunnen geven aan deze mensen en hun naasten. Een gesprek met een aantal Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ) uit Baarle-Nassau en Alphen-Chaam over wat ze kunnen betekenen.
Julia* is bijna dertig, studeert en woont nog thuis. Regelmatig krijgt ze de vraag waarom ze nog thuis woont. Als ze uitlegt dat ze voor haar moeder zorgt, volgt er gelukkig snel begrip. Het is de reden waarom ze haar verhaal wil doen: “Er zijn meer jonge mensen die thuis blijven wonen om voor een ouder te zorgen. Ik zou willen dat het thuis wonen niet vreemd gevonden wordt. Mantelzorgers moeten zich vrij voelen om hierover te kunnen praten.”
Klein meisje tussen depressieve mensen
Julia was 15 toen haar vader overleed aan de gevolgen van een alcoholverslaving. Het gezin had al veel meegemaakt. Haar oudere zus heeft een zware vorm van autisme en kon niet met haar vader opschieten. Er waren veel ruzies. “Mijn moeder probeerde hierin te bemiddelen. Er hing altijd een gespannen sfeer. Ik voelde mezelf een klein meisje tussen allemaal depressieve mensen.”
Nicole Noten-Dane (65) bezocht een aantal keer familieleden in een hospice. “De sfeer, de kalmte en de mooie omgeving spraken me aan.” Nicole stopte op 58-jarige leeftijd met werken en heeft zich als Vrijwilliger Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ) aangemeld. Ze voelde zich gezond, had nog veel te geven en vond zorgen fijn. Inmiddels is ze bijna 7 jaar vrijwilliger in het hospice aan de Grieglaan in Breda. Ze hoopt het werk nog heel lang voort te zetten.
Joke is 60 jaar en mantelzorger van haar moeder. Dit doet ze al lang. Haar broertje overleed toen hij 9 was als gevolg van een verkeersongeval. Vanaf dat moment veranderde de rol van Joke in het gezin. Ze bemiddelde vaak tussen haar ouders, die niet op één lijn zaten in het verwerken van de dood van hun zoon. De vader van Joke overleed na 27 jaar huwelijk. Haar moeder ontmoette een nieuwe man met wie ze 27 jaar een fijne relatie had. Hij overleed 4 jaar geleden. Vanaf dat moment ging haar moeder mentaal hard achteruit en namen de mantelzorgtaken van Joke flink toe.